Werk en inkomen

Werk en inkomen voor iedereen: arbeidsmarkt en economie

• Als iemand om welke reden dan ook niet de stap naar betaald werk kan zetten, is het streven dat ook hij of zij naar eigen vermogen zo ver mogelijk op de participatieladder komt. Dat kan bijvoorbeeld met arbeidsmatige dagbesteding en nieuw beschut werk. We willen starten met een pilot basisbanen met 10 plekken. De basisbaan is een volwaardige baan in de publieke sector met een fatsoenlijk salaris, waarmee mensen die nu nog ongewild langs de kant staan, aan de slag kunnen. Bijvoorbeeld als wijkhulp, beveiliger of spee De pilot mag niet leiden tot onwenselijke verdringing.

• WerkwIJSS is ons leerwerkbedrijf en biedt duurzaam en passend werk aan mensen met een arbeidsbeperking én de mogelijkheid om zich verder te ontwikkelen. Het is een springplank naar werk in het bedrijfsleven, maar ook een vangnet voor als dat even niet lukt.

• Het Werkteam Nieuwegein bouwen we verder uit en zorgen daarbij voor een goede borging. Door een goede samenwerking tussen professionals van Werk en Inkomen Lekstroom (WIL), Geynwijs en gemeente Nieuwegein zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk inwoners weer mee kunnen doen in een werkomgeving, op een manier die het beste bij de inwoner past. Dat kan ook een leerwerktraject, opleiding, vrijwilligerswerk of werken onder begeleiding zijn.

• Wanneer mensen in een participatie/re-integratietraject te maken hebben met achterliggende problematiek (zoals schulden, scheiding, mentale problematiek), dan bieden we allereerst daarbij ondersteuning aan. We lossen deze problemen eerst op, zodat de weg naar werk met een gerust hart kan worden aangepakt.

• Werkgevers die mensen met een afstand op de arbeidsmarkt in dienst nemen, ondersteunen we met loonkostensubsidie en/of aanvullende jobcoaching.

• De gemeente gaat werkgevers beter ondersteunen bij het arbeidsfit houden van hun medewerkers, door werkgevers te informeren waar ze terecht kunnen voor ondersteuning van hun werknemers bij zaken als laaggeletterdheid, mantelzorgtaken, schulden en armoedeproblematiek.

• Het werkteam houdt contact met iedereen die geen werk heeft. We wachten niet op de formele overgang van WW naar de bijstand, maar hebben al ruim voor dat moment persoonlijk contact. Ook de mensen, die nu geen uitkering ontvangen (nuggers), kunnen op ons rekenen. Denk daarbij aan alleenstaande ouders, die een aantal jaren niet hebben gewerkt om voor de kinderen te zorgen, of mensen die langdurig ziek zijn geweest. Om hen weer volop te laten meedoen is contact belangrijk. Dat contact gaan we met hen leggen.

• Er komt een einde aan de cultuur van wantrouwen in de bijstand. De bijstand is geen moeras van sancties, formulieren en verplichtingen maar een springplank naar meedoen in de samenleving.

• Voor de mensen, die de sprong naar werk maken, zorgen we voor een terugvaloptie als het om de een of andere reden niet lukt. Ook hebben we daarbij aandacht voor de armoedeval, want wie vanuit een uitkering (deels) aan het werk gaat, zal er financieel op vooruit moeten gaan.

• We zorgen ervoor, dat de gemeente, werkgevers en onderwijsinstellingen samen stage- en leerplekken creëren. We willen immers dat elke jongere een startkwalificatie kan behalen (zie 6.1). Discriminatie op stageplekken is voor ons onacceptabel. Ook kunnen jongeren terecht bij het Jongerenloket voor vragen over school, werk en/of inkomen.

• We zorgen ervoor dat onze ondernemers en zzp’ers altijd de weg kennen binnen het ambtelijk apparaat. We hebben daarvoor een loket. Hier kunnen ondernemers met al hun vragen terecht: van vragen over het bedrijventerrein tot vragen over de begeleiding van medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt. De gemeente communiceert dit actief langs diverse kanalen.

Aanpak armoede en schulden: vroegsignalering en schuldenvrij maken

Niemand kiest ervoor om een (te) laag inkomen te hebben, om iedere maand weer in de zorgen te zitten of de rekeningen kunnen worden betaald en te moeten piekeren als de kinderen uit hun schoenen zijn gegroeid.

Wel worden ook in Nieuwegein de verschillen tussen arm en rijk steeds groter. Voor de PvdA is dat onaanvaardbaar: schulden en armoede staan volwaardig meedoen in de samenleving in de weg en kinderen, die opgroeien in armoede, staan meteen op achterstand. Armoede tast je gevoel van vrijheid en bestaanszekerheid aan en kunnen de oorzaak zijn van langdurige ziekte en uitval door stress.

In Nieuwegein groeit 6% van de kinderen tot 18 jaar op in een gezin dat een uitkering heeft: het betreft 670 kinderen (cijfers CBS, 2019). Daarnaast is een groeiende groep inwoners die werken, maar toch in armoede leven, de zogenaamde werkende armen. Deze groep is vaak onvoldoende in beeld, maar vormt intussen wel het grootste aandeel van mensen in de schuldhulpverlening.

Kinderen uit (eenouder) gezinnen met lage inkomens hebben een moeilijkere start, kunnen vaak niet meedoen met sport, niet naar verjaardagsfeestjes gaan, en niet meepraten over de vakantiereizen. Voor hen is het soms moeilijker trots op zichzelf te zijn en ze groeien vaker op in een onveilige situatie. We vinden dat ieder kind mee moet kunnen doen en dat ieder kind een eerlijke kans verdient. Sinds 2017 zijn er daarom de Klijnsmagelden die specifiek bedoeld zijn voor activiteiten voor kinderen die in armoede opgroeien. Wij blijven erop toezien dat deze gelden voor de doelgroep bestemd blijven.

Ook in onze gemeente balanceren veel mensen op het randje van bestaanszekerheid. In 2020 waren er in Nieuwegein bijna 2.400 huishoudens met problematische schulden. Met een onzeker inkomen, snel stijgende huren, gasprijzen en duurdere boodschappen liggen betalingsproblemen en schulden op de loer.

Er hoeft maar iets te gebeuren of mensen vallen over het randje en komen in de greep van een systeem, waarin niet jouw belang, maar dat van de schuldeiser vooropstaat. Daarom willen we schulden oplossen voor dat ze leiden tot veel sociale ellende en onnodig hoge kosten. De gemeente deelt daarom geen straf meer uit voor pech, maar biedt mensen kansen en perspectief. Daar worden we allemaal beter van. Dat betekent dat we hulpverlening willen die er op gericht is om de mensen te helpen en niet om hen ‘aan te pakken’. Goede schuldhulpverlening en een ruimhartig minima- en armoedebeleid moeten ervoor zorgen, dat mensen weer mee gaan doen. Vroegsignalering en preventie zijn daarbij belangrijk. Daar ligt de sleutelrol voor de gemeente. Onze dienstverlening houdt hier rekening mee.

• Ons schuldhulpverlening en minimabeleid is gebaseerd op preventie en vroegsignalering. We zetten alles op alles om te voorkomen dat schulden zo hoog worden, dat ze niet meer te overzien zijn. We kiezen bij de aanpak van schuldenproblematiek en vroegsignalering altijd voor persoonlijk contact met inwoners.

• Voor vroegsignalering is het belangrijk dat de gemeente alle informatie over schulden en betalingsachterstanden benut. We sluiten hiervoor een convenant met instellingen en organisaties, zoals de woningcorporatie, energieleveranciers en zorgverzekeraars, zodat achterstanden vroegtijdig bij de gemeente gemeld kunnen worden en we op tijd in contact kunnen komen met de betreffende inwoners(s). De aanpak ‘vroeg er op af’ continueren we. En de samenwerking volgen we nauwgezet en evalueren we periodiek.

• Waar nodig nemen we als gemeente de schulden van inwoners over en verstrekken we saneringskredieten. Hierdoor voorkomen we torenhoog oplopende schulden door toeslagen terug te vorderen en het stapelen van boete op boete. Het schuldenvrij maken wordt het uitgangspunt. Dit doen we in combinatie met budgetbeheer en trainingen budgettering. Hiermee voorkomen we verdere financiële en emotionele schade. Schuldeisers melden zich dan bij de gemeente, dat scheelt veel stress bij betrokken inwoners.

• Onze gemeente blijft een ruimhartig minimabeleid toepassen en heeft een Stadspas voor iedereen met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum. We zorgen daarbij voor een groeiend aanbod van plaatsen waar de Stadspas kan worden gebruikt.

• We handhaven de mogelijkheden voor het kwijtschelden van de gemeentelijke belastingen en bieden als gemeente een polis zorgkosten aan voor inwoners waarvan het inkomen niet meer is dan 150% van de bijstandsnorm die van toepassing is.

• We werken samen met bijvoorbeeld Stichting Leergeld, Stichting Jarige Job, de voedselbank, de speelgoedbank en de kledingbank om de effecten van opgroeien in armoede in onze gemeente te bestrijden.

Naar een kansrijke inburgering

De nieuwe inburgeringswet biedt kansen om nieuwkomers beter op te vangen in de lokale samenleving. Werken en het leren van de taal kan worden gecombineerd en de directe toegang tot arbeidsmarkt/scholing brengt mensen met elkaar in contact. We beginnen daarom zo snel mogelijk met de inburgering.

• Mensen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen hebben vaak minder kansen op de arbeidsmarkt, zowel bij het vinden van een baan als bij het werken op het eigen niveau. We investeren daarom in taalbeheersing op verschillende niveaus.

• In ons lokale (regionale) inburgeringsbeleid combineren we werken en leren zoveel mogelijk. Mensen leren de taal niet alleen in de klas, maar ook op het werk. Actieve inzet vanuit de WIL/de gemeente is belangrijk voor het bemiddelen naar een stageplek of werkplek. We maken daarbij gebruik van netwerken en ervaringsdeskundigen. Vrijwilligerswerk is belangrijk en kan een opstap zijn, maar we willen voorkomen dat mensen daar blijven steken. Doorstroming naar betaald werk blijft het uitgangspunt.

• Samen met bedrijven en organisaties realiseren we werkplekken voor inburgeraars. Werk is de beste kans om snel onderdeel van de samenleving te worden, de taal te leren en een zelfstandig leven te leiden.

• We maken regionale afspraken om het inburgeringsonderwijs beter te laten aansluiten op het reguliere onderwijs om zo de kwaliteit van en het slagingspercentage voor inburgering omhoog te brengen. In regionaal verband volgen we de voortgang van het taalonderwijs met strak contractmanagement en regelmatige voortgangsgesprekken met zowel cursisten als taalaanbieders. Het Steunpunt Vluchtelingenwerk wordt hierbij actief betrokken. Het gaat om de kwaliteit; zowel op aanbesteding als in de uitvoering.